Osmanlı Devleti'nin kurucusu olan Osman Bey'in babasıdır. Babasının Süleyman Şah olduğu ve 1227 yılında Moğol istilasında atıyla girdiği Fırat Nehri'nde boğulunca, Oğuz Türkleri'nin Kayı boyu'nun başına oğlu Ertuğrul'un geçtiği söylenir. Bununla birlikte Bizanslı tarihçi Halkondil'in kayıtlarında babasınınGündüz Alp olduğu yazılıdır. Enveri’nin Düsturnamesi ve Tavki’i Mehmet Paşa’nın Tarihi gibi önemli Osmanlı kaynakları da bunu ifade eder. Ayrıca arkeologlar tarafından yakın dönemde bulunan “Osman bin Ertuğrul bin Gündüz Alp” yazısının darp edildiği bir sikke de bu görüşü teyit etmektedir.

Müneccimbaşı Derviş Ahmet’in yazdığı Câmiü’d-Devle adlı kitapta şu ifadeler bulunmaktadır: Kayı Boyu, Ankara civarında bulunan Karacadağ’a geldikleri sırada reisleri Kayı Alp idi. Daha sonra Çağbalık’a geldiler. Burada Kayı Alp öldü. Yerine Sarkuk Alp geçti. Bu da Kırşehir civarında Karahöyük’de öldü. Bunun yerine Gök Alp geçti. Bu da Şaraphane mevkiinde öldü. Bunun yerine Gündüz Alp geçerek Kayıları uç taraflarına yerleştirdi. Bu da Söğüt civarında öldü. Yerine oğlu Ertuğrul kabilesinin reisi oldu... Ancak Ertuğrul Gazi'nin babasının Gündüz Alp olduğu hala kesin olmadığından bugün kabul edilene göre Ertuğrul Gazi'nin babası Süleyman Şah'dır.

Osmanlı Devleti, Anadolu Selçuklu Devleti'nin devamı sayıldığından, Anadolu Selçuklu Devleti'nin kurucusu Kutalmışoğlu Süleyman Şah'a saygı ifadesi olarak bazı tarih kayıtlarında Osmanlılarının Atası Süleyman Şah'tır yazılmıştır.

Ertuğrul Gazi'nin eşi Hayme Hatun'dur. Boy içerisinde Hayme Ana deniliyordu. İç Anadolu'daki Haymana Yöresinin adı ondan gelmektedir. Ertuğrul Gazi'nin üç oğlu vardı: Saru Batu Savcı Bey, Gündüz Alp ve Osman Bey. Üçüncü oğluna öncelikle Otman adını vermiştir. Daha sonra İslam Dünyası'yla ilişkileri geliştirmek için Otman, Osman Bey olarak anılmaya başlamıştır.

Anadolu Selçuklu sultanı III. Alaeddin Keykubad, yerleşmesi için kendisine Ankara yakınlarındaki Karacadağ yöresini vermiştir. Sonradan, daha batıdakiSöğüt ve çevresi de Ertuğrul Gazi ve aşiretine verilmiştir.